ชาวบ้านร่วมสืบสานประเพณี “ผาสาทข้าว” ด้วยการนิมนต์หลวงพ่อใหญ่ ปางสมาธิ ที่สร้างขึ้นในสมัย ร.ศ.129 เพื่อประทานพร ให้ทุกคนได้กราบไหว้ขอพรในงาน ปีหนึ่งมีเพียงครั้งหนึ่ง ที่วัดหนองไฮ อำเภออุทุมพรพิสัย
ค่ำของวันที่ 12 กุมภาพันธ์ 2567 ที่ วัดหนองไฮ ตำบลหนองไฮ อำเภออุทุมพรพิสัย จังหวัดศรีสะเกษ ชาวบ้านหนองไฮ นำโดย นายนันติกรณ์ ศรชัย ผู้ใหญ่บ้านหมู่ที่ 1 นายก อบต.หนองไฮ ผู้นำชุมชนหมู่บ้าน ร่วมกับคณะสงฆ์วัดบ้านหนองไฮ ได้จัดงานประจำปี “ผาสาทข้าว” ซึ่งเป็นภาษาลาวดั่งเดิม ที่หมายถึงการจัดงานบุญประเพณีบุญกุ้มข้าวใหญ่ ด้วยการจัดทำปราสาทข้าวขนาดใหญ่ ประดับไฟส่องสว่างสวยงาม โดยทำขึ้นมาจากการนำรวงข้าวเปลือก มามัดเป็นลวดลาย ก่อสร้างขึ้นไปเป็นตัวปราสาท แบ่งปราสาทข้าวเปลือกออกเป็น 3 หลัง โดยหลังองค์ประธานอยู่ตรงกลาง จะมียอดที่สูงขึ้นข้างบน ราว 5 เมตร จากนั้นก็ลดลั่นลงมาตามลำดับ สวยงาม และยิ่งช่วงเวลากลางคืน จะเพิ่มการประดับไฟทำให้สวยงามยิ่งนัก และวันนี้ได้กราบนิมนต์พระพุทธรูป “หลวงพ่อใหญ่ ปางสมาธิ” ที่สร้างขึ้นเมื่อ ปี ร.ศ.129 หรือ ราว 114 ปีที่ผ่านมา สร้างขึ้นด้วยทองสำริดทั้งองค์ สูง 89 เซนติเมตร หน้าตักกว้าง 49 เซนติเมตร ซึ่งมีแห่งเดียวในภาคอีสาน พร้อมกับความศักดิ์สิทธิ์ในการมากราบไหว้ขอพร สมดังตั้งใจทุกประการ โดยมี นายพศิน ทาศิริ นายอำเภออุทุมพรพิสัย เดินทางมาเป็นประธานเปิดงาน
ผาสาทข้าว หรือ ปราสาทข้าว เป็นงานบุญประเพณีของคนอีสาน ที่อยู่คู่กับวิถีการประกอบอาชีพเกษตรกรรมาโดยตลอด โดยเมื่อสมัยก่อนแต่โบราณ ชาวบ้านจะนำข้าวเปลือกที่ได้จากการทำนา หลังเกี่ยวข้าวเสร็จ ก็จะนำข้าวมารวมกันยังจุดใดจุดหนึ่ง เพื่อประกอบพิธีสู่ขวัญข้าว เพราะมีความเชื่อว่า ขณะทำนาข้าว เก็บเกี่ยวข้าว เหยียบย่ำไปทั้งต้นข้าว เมล็ดข้าว ซึ่งอาจจะเกิดบาปกรรมต่อเท้าตนเอง ดังนั้นเมื่อได้ข้าวแล้ว ก็จะนำข้าวเปลือกบางส่วน มากองรวมกัน เรียกว่าบุญคูณลาน หรือนำข้าวเปลือกมาบริจาคทำบุญ ซึ่งส่วนใหญ่ก็จะนำมากองรวมกันไว้ที่ลานวัด เช่นวันนี้ จากนั้นก็จะทำการขอขมา ประกอบพิธีสู่ขวัญข้าว เสร็จแล้วก็จะนำเมล็ดข้าวมงคลบางส่วนกลับไปทำเป็นข้าวพันธุ์ ส่วนที่เหลือก็จะถวายวัด คณะกรรมการวัดก็จะนำไปขาย นำเงินมาบูรณะวัด บำรุงพระศาสนาตามแต่จะเห็นสมควร และเพื่อความศักดิ์สิทธิ์ก็มักที่จะทำเป็นรูปปราสาท ทำให้ดูดีสวยงาม เช่นผาสารทข้าวในวันนี้ ที่ทำขึ้นตามประเพณีโบราณ และยังเป็นการส่งเสริมด้านการท่องเที่ยว ให้คนรุ่นหลังได้มาถ่ายรูป แชร์ต่อๆ กันไป ทำให้ผู้คน นักท่องเที่ยว เดินทางมาเที่ยววัดหนองไฮ ในอนาคตปีต่อๆ ไปด้วย
///////////////////////
ภาพ/ข่าว นายพงษ์พัฒน์ ไตรพิพัฒน์ / ศรีสะเกษ
